Kiedy Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła pandemię koronawirusa,
każdy zastanawiał się nad tym czym jest koronawirus, czym jest pandemia i jakie skutki
wniesie ona do naszego życia. Poniższy artykuł jest próbą odpowiedzi na te pytania poprzez
przedstawienie aspektów związanych z aktualną sytuacją epidemiologiczną na świecie oraz
specyfiki kryzysu psychologicznego i jego interwencji. Jednakże, aby przyjrzeć się bliżej tym
zagadnieniom, warto dla pewności na początku przypomnieć podstawowe terminy, które
będą później tu opisywane. Jak podaje Encyklopedia PWN: ,,Pandemia to nazwa epidemii
o szczególnie dużych rozmiarach, obejmującej kraje, a nawet kontynenty”. Charakteryzuje je
głównie szybkość rozprzestrzeniania się oraz długi okres zaraźliwości. Natomiast epidemia
to zauważalne wystąpienie podobnych objawów chorobowych w tym samym miejscu
i czasie, w skali większej niż przeciętnie.

Dla ogromnej części współczesnego społeczeństwa ogłoszenie stanu pandemii to
zupełnie nowa i niespodziewana sytuacja. W celu poradzenia sobie, czy innymi słowy
,,odnalezienia siebie w tej sytuacji”, wszyscy razem, jak i każdy z osobna próbowaliśmy
dowiedzieć się z jakim tak naprawdę niebezpieczeństwem przyjdzie nam się spotkać. Z tego
powodu media po prostu oszalały. Wszelkie możliwe źródła przekazu przedstawiały
informacje teoretyczne dotyczące koronawirusa oraz z dnia na dzień pojawiały się rosnące
i jednocześnie przerażające dane statystyczne dotyczące liczby zachorowań i zgonów. W celu
ograniczenia dalszego rozprzestrzeniania się choroby, w wielu państwach wprowadzono stan
tzw. kwarantanny, zmuszając ludzi do pozostawania w domach i ograniczenia wszelkich
kontaktów społecznych. Wszędzie, gdzie to było możliwe, wprowadzono formę pracy
zdalnej, zamknięto firmy, szkoły, urzędy, restauracje, zakazano korzystania z miejsc
należących do przestrzeni publicznej itd. Taka sytuacja może z łatwością doprowadzić do
pojawienia się wśród ludzi kryzysu psychologicznego, o którym mówimy wtedy, gdy trudne
wydarzenie życiowe powoduje przeciążenie zdolności osoby do skutecznego radzenia sobie.
Bardziej precyzyjnie kryzys psychologiczny można określić jako rodzaj reakcji osoby na
wydarzenia krytyczne, w której można zaobserwować: zaburzenie homeostazy
psychologicznej oraz niewydolność dotychczasowych mechanizmów radzenia sobie osoby
w utrzymywaniu wewnętrznej równowagi emocjonalnej. Ponadto, poziom stresu związany
z kryzysem skutkuje istotnym utrudnieniem codziennego funkcjonowania. Jednakże, kryzys
psychologiczny nie musi stanowić jedynie zagrożenia dla człowieka, gdyż może on nieść za
sobą dla niego także jakąś szansę, prowadząc do wzrostu i zmiany. Wiąże się on
z koniecznością podjęcia decyzji i ze względu na swoją skomplikowaną symptomatologię
nierzadko związany jest z trudnością znalezienia szybkiego rozwiązania w tej sytuacji. Mogą
one dotykać pojedynczą jednostkę bądź stanowić uniwersalny problem dla wielu osób
jednocześnie, choć nawet wtedy należy do niego podchodzić idiosynkratycznie, czyli biorąc
pod uwagę indywidualne postrzeganie i doświadczanie każdej sytuacji.

Autor: Weronika Molińska

psycholog, doktorantka na wydziale psychologii Akadamii Pedagogiki Specjalnej,

psychoterapeutka CBT w trakcie całościowego szkolenia