Od wielu lat bada się dobroczynny wpływ szczepów Lactobacillus i Bifidobacterium na zdrowie człowieka, przy czym ich pozytywne działanie było znane i wykorzystywane już przez starożytnych, chociaż oczywiste jest, że nie posiadali oni wiedzy z zakresu mikrobiologii. W Starym Testamencie napisano, że Abraham zawdzięczał swoją długowieczność spożywaniu fermentowanego mleka, a Pliniusz – rzymski historyk, w 76 r. p.n.e zauważył i opisał leczniczy wpływ fermentowanych przetworów mlecznych i zalecał, aby osoby chore na zapalenie żołądka i jelit je spożywały. Ponad 100 lat temu Ilja Miecznikow, laureat Nagrody Nobla, zapoczątkował badania nad korzystnym wpływem na zdrowie niektórych szczepów bakterii mlekowych i na podstawie obserwacji doszedł do wniosku, że istnieją bakterie, które umożliwiają prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka.

Badania kliniczne wykazały korzystny wpływ niektórych szczepów bakterii w zwalczaniu infekcji jelita cienkiego i grubego, biegunkach poantybiotykowych, zwalczaniu infekcji rotawirusowych, zespołu jelita drażliwego, atopii i chronicznego zapalenia zatok. W literaturze naukowej od kilku lat pojawiają się także interesujące doniesienia na temat badań, które wykazały korzystny wpływ probiotyków nie tylko na homeostazę przewodu pokarmowego i modulację układu immunologicznego, ale i na zdrowie psychiczne człowieka. Okazało się, że probiotyki poprzez korzystny wpływ na mikrobiotę jelitową (mikroflora jelit) wpływają także na zdolności adaptacyjne człowieka w sytuacjach stresogennych. Osoby, które suplementowały wybrane probiotyki miały istotnie niższy poziom kortyzolu w osoczu krwi, niższy poziom lęku oraz objawów związanych z depresją i somatyzacją. U osób starszych odnotowano poprawę jakości snu i liczbie wybudzeń. Suplementacja skutkowała również korzystnymi zmianami aktywności rejonów mózgowia odpowiedzialnych za emocje i funkcje afektywne oceniane metodą funkcjonalnego obrazowania metodą rezonansu magnetycznego.

Wyniki badań są więc bardzo obiecujące. Przy braku przeciwwskazań do suplementacji probiotykami może to być dodatkowy czynnik wspierający powrót do zdrowia osób w depresji czy cierpiących z powodu zaburzeń lekowych. Wynika z nich bowiem, że kompozycja mikrobioty jelitowej wpływa na strukturę oraz funkcję obszarów mózgowia zaangażowanych z kontrolę emocji, aktywność ruchową oraz procesy poznawcze. Pozytywny wpływ na zdrowie bakterii probiotycznych dotyczył również osób z chorobą Alzheimera i Parkinsona oraz dzieci z autyzmem. Więcej szczegółowych informacji można uzyskać sięgając do artykułu autorstwa Karoliny Skoniecznej-Żydeckiej, Igora Łoniewskiego, Wojciecha Marlicza i Beaty Karakiewicz opublikowanym w kwartalniku Medycyna Doświadczalna i Mikrobiologia 2017, 69: 163 – 176.

Małgorzata Mróz