Socjoterapia jest formą psychoterapii. Najczęściej jest skierowana do dzieci lub młodzieży i ma charakter grupowy. Podobnie jak psychoterapia indywidualna może być prowadzona w różnych nurtach.
Wskazania do socjoterapii mogą być bardzo szerokie od zaburzeń ze spektrum autyzmu przez niedostosowanie społeczne, ADHD po zaburzenia lękowe, depresyjne i uzależnienia. Praktycznie każdy rodzaj trudności można leczyć socjoterapią. Bardzo dobrym pomysłem jest socjoterapia w przypadku wszelkich problemów szkolnych. Grupy jakimi są szkoły i klasy mają poniekąd dbać o rozwój emocjonalny, jednak ich głównym celem jest edukacja. W razie trudności socjoterapia wydaje się być najlepszą alternatywą.
Jak każda terapia, także socjoterapia ma swoje cele. Struktura zajęć przeznaczonych dla dzieci i młodzieży jest też nieco inna niż dla dorosłych. Młodszym pacjentom oferuje się więcej zadań bądź zabaw do realizacji, a mniej rozmowy niż w przypadku dorosłych.
To w jaki sposób osoby nawiązują kontakty w grupie, odnoszą się do norm i zasad tej grupy, komunikują innym swoje potrzeby, jak odpowiadają na potrzeby innych i jak reagują na prowadzącego to bardzo istotne elementy ujawniające się w procesie socjoterapii. Dzięki tej strukturze poza tym, że same zajęcia mają charakter korektywny, można poddać obserwacji i analizie wiele istotnych aspektów funkcjonowania pacjenta. Dzięki obserwacji i analizie z kolei, można pracować nad ich omówieniem i zmianą. Spora część zajęć poświęcona jest też na psychoedukację, czyli na coś czego nie ma w psychoterapii dla dorosłych. Tematyka edukacyjna może być bardzo różna i wynika najczęściej z charakteru grupy i jej celów.
Socjoterapia jest szczególnie istotna w leczeniu nastolatków, czyli w okresie życia kiedy grupa ma wyjątkowe znaczenie dla młodego człowieka. W dzisiejszych czasach autorytety takie jak rodzice, dziadkowie czy nauczyciele bywają coraz mniej respektowane, a coraz więcej zyskuje w tym obszarze grupa rówieśnicza. Odpowiednio dobrana i prowadzona może pełnić rolę znakomitego autorytetu.
Grupy socjoterapeutyczne mogą także być przeznaczone dla dzieci, nie tylko dla młodzieży. Im wcześniej pomożemy dziecku uporać się z problemami tym lepiej.
A jak wygląda to w praktyce? Zajęcia odbywają się najczęściej jeden raz w tygodniu w grupie od 5 do 12 osób z jednym lub dwojgiem terapeutów. Czas trwania pojedynczych zajęć może być różny, ale nie powinien trwać mniej niż 1,5 godziny. Po kilku spotkaniach zwykle przewidziany jest czas na spotkania z rodzicami, zbieranie od nich informacji oraz podawanie informacji zwrotnej na temat trudności dziecka oraz postępów i dalszych zaleceń. Im starze dziecko tym mniej obszaru poświęca się na komunikację rodzic-terapeuta.